FTO.nl maakt op haar websites gebruik van cookies. Een cookie is een klein bestandje dat met een pagina van een website wordt meegestuurd en door uw browser (tijdelijk) op de harde schrijf van uw computer of mobiele apparatuur wordt opgeslagen.

AlgemeenKNOPulmonologie

Laboratoriumdiagnostiek bij inhalatieallergie

22 januari 2019
Laatst bijgewerkt: 22 augustus 2023

Samenvatting

In deze FTO-Online videospecial wordt ingegaan op het belang van laboratoriumdiagnostiek bij inhalatieallergie.

Onderwerpen

Allergie

Auteurs

dr. ir. C.A. Koelman
medisch immunoloog
Algemeen
drs. P.C.J.M. Schure
huisarts, vakspecialist functieonderzoek
Algemeen

Log in met uw Medi-Access om de videospecial te bekijken

Nog geen account? Nu aanmelden
Wachtwoord vergeten?

Deel videospecial

Inhoudsopgave

Laboratoriumdiagnostiek bij inhalatieallergie

Allergie

Allergie komt bij een groot deel van de bevolking voor. In de eerste video licht Carin Koelman de achtergronden van allergie toe en gaat ze dieper in op de termen sensibilisatie en IgE-gemedieerde allergie.

Allergie is een vorm van overgevoeligheid, waar wel of geen immunologisch mechanisme bij betrokken kan zijn. In de volgende figuur is het uitgebreide overzicht van de onderverdeling van overgevoeligheid weergegeven.

 

Figuur 1 Onderverdeling overgevoeligheid.

Diagnostiek – Casus I

Aan de hand van de eerste casus wordt dieper ingegaan op de diagnostiek en anamnese. Lees de casus door en probeer de vragen te beantwoorden. In de video gaat Pascale Schure met behulp van de antwoorden op de vragen dieper in op de diagnose en anamnese van allergie.

Frits van Erp

  • De 32-jarige Frits van Erp heeft sinds een jaar klachten van hoesten en kortademigheid. Hij krijgt last in een vochtige badkamer, maar ook wel eens wanneer hij bij zijn zus is, die een kat heeft.
  • Hij heeft nu een paar weken last van neusverkoudheid en sindsdien is de kortademigheid erger geworden. Hij hoort zichzelf soms piepen bij de uitademing.
  • Als kind had hij ook wel eens deze kortademigheid waar hij een ‘pufje’ voor kreeg.
  • Hij is de laatste paar jaar bij u bekend met bewezen boom- en graspollenallergie.

Vragen

  • Waar denkt u aan als oorzaak van zijn kortademigheid het laatste jaar?
a. Reactieve luchtwegen
b. Allergisch astma
c. Allergische rinitis
d. Allergisch astma in combinatie met allergische rinitis
  • Op basis van welke item(s) stelt u de diagnose astma?
a. Spirometrie
b. Anamnese
c. Lichamelijk onderzoek
    • Waar moet verder als oorzaak aan gedacht worden bij chronische hoestklachten?
    • Waarom heeft Frits nu juist meer klachten?
    • Welke andere factoren kunnen de klachten verergeren?

Vragenlijst inhalatieallergie

De auteurs hebben voor deze videospecial een vragenlijst opgesteld, die u kunt gebruiken in de spreekkamer. U kunt hem hier downloaden als pdf en printen als hulp om uw anamnese te versterken.
Download vragenlijst

Laboratoriumtesten

Er zijn diverse diagnostische testen die gedaan kunnen worden om allergie te kunnen vaststellen. In deze video gaat Carin Koelman dieper in op deze testen. Wat wordt ermee getest, en hoe vraagt u de testen aan? Pascale Schure licht toe wanneer het inzetten van onderzoek naar inhalatieallergenen is geïndiceerd.

Casus II - Jip, 3 jaar

Lees eerst de casus van Jip door en probeer de vragen te beantwoorden. In de video geeft Pascale Schure uitgebreid antwoorden op de vragen van de casus van Jip, waarbij er onder andere aandacht is voor het belang van de anamnese en de keuze voor het inzetten van een inhalatiescreeningstest.

Jip, 3 jaar

  • U ziet de 3-jarige Jip in december tijdens uw dienst in verband met klachten van kortademigheid, piepen en veel slijm in de luchtwegen.
  • Zijn neus is verstopt en volgens zijn ouders is hij al drie dagen zo verkouden. Ze zijn geschrokken van zijn kortademigheid.
  • Ze hebben twee honden.

Vragen

    • Kan Jip astma hebben op deze leeftijd?
    • Wat gaat u onderzoeken bij Jip?
    • Hoe gaat u Jip behandelen?

Laboratoriumdiagnostiek en kruisreacties

In de volgende video gaat Carin Koelman in op de voor- en nadelen van laboratoriumtesten ten opzichte van huidtesten. Tevens is er aandacht voor de diagnostische driehoek en het optreden van kruisreacties, zoals het paraberksyndroom.

Casus III – Eva, 5 jaar

Lees eerst de laatste casus van Eva door en probeer de vragen te beantwoorden.
In de video geeft Pascale Schure antwoord op de vragen van de casus.

Eva, 5 jaar

  • Eva, 5 jaar, heeft sinds eind september last van nachtelijk hoesten. Ze komt in december voor het eerst op het spreekuur.
  • Ze slaapt met open mond en heeft een snurkende ademhaling. Ze lijkt ook wat minder te horen.
  • In haar klas zijn veel kinderen verkouden. Bij een vriendinnetje is haar neusamandel verwijderd en zij heeft trommelvliesbuisjes gekregen.
  • Moeder vraagt zich af of dit bij Eva ook nodig is.

Vragen

  • Wat wilt u nog meer weten?
  • Welke diagnostiek stelt u in als u denkt aan allergische rinitis?
  • Wat zijn uw volgende stappen?

Samenvatting

Het is belangrijk om te realiseren dat sensibilisatie niet hetzelfde is als allergie. Er is pas sprake van een allergie als de anamnese daarbij past, sensibilisatie is aangetoond, en er ook blootstelling is aan het antigeen. De inhalatiescreening meet alleen de sensibilisatie, wat dus slechts een deel is van de diagnostische driehoek. Het belangrijkste is dat de anamnese altijd voorop moet staan.
Onderzoek naar inhalatieallergenen is geïndiceerd bij patiënten met:
  • Langdurige of frequente recidiverende rinitis zonder duidelijke oorzaak.
  • Seizoensgebonden klachten, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, slaapproblemen of concentratiestoornissen
  • Vermoeden van astma bij:
    • Kinderen 1-6 jaar met anamnestische aanwijzingen voor allergie en alleen als de uitslag consequenties heeft voor het beleid
    • Alle kinderen ≥ 6 jaar
    • Volwassenen
De inhalatiescreening is vooral zinvol bij discriminatie tussen verschillende ziektebeelden met dezelfde initiële presentatie, de follow-up van de patiënt en de prognose van het ziektebeeld.
Spelen er mogelijk andere dieren een rol bij de allergie, waar niet standaard op getest wordt, vraag die dan specifiek aan bij het laboratorium. Voeg deze toe in het vrije veld op het formulier.
De conclusie is: allergie heeft zijn invloed op veel verschillende ziektebeelden, en de anamnese staat centraal.

Informatie

Auteurs
dr. ir. C.A. Koelman
drs. P.C.J.M. Schure